Bài Thuốc Điều Trị Mề Đay Tiêu Ban Hoàn Bì Thang
Tiêu Ban Hoàn Bì Thang là bài thuốc điều trị mề đay được Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam - Đơn vị chuyên khoa da liễu trực thuộc Nhất Nam Y Viện tin tưởng và áp dụng. Bài thuốc được bào chế hoàn toàn từ thảo dược Đông y lành tính, an toàn, được đội ngũ bác sĩ chuyên khoa trực tiếp nghiên cứu và điều chỉnh liều lượng để có thể đem lại hiệu quả toàn diện nhất.
Liệu trình Tiêu Ban Hoàn Bì Thang này có nguồn gốc từ công thức bài thuốc cổ trị mẩn ngứa được các Ngự y Hoàng triều dâng lên Vua Gia Long. Bài thuốc cổ này đã được ghi chép trong cuốn "Châu bản triều Nguyễn - Ngự dược nhật ký" và được Thầy thuốc Ưu tú, Bác sĩ CKII Lê Phương - Giám đốc Chuyên môn Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam trực tiếp nghiên cứu và phục dựng. Bác sĩ Lê Phương cũng đã kết hợp cùng đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tại Viện Nghiên cứu Y dược và Cổ truyền Dân tộc Tradimec tiến hành cải tiến và hoàn thiện bài thuốc Tiêu Ban Hoàn Bì Thang.
Để loại bỏ tình trạng mề đay một cách tốt nhất, Bác sĩ Lê Phương đã chú trọng vào việc cải tiến liệu trình Tiêu Ban Hoàn Bì Thang thành nhiều bài thuốc nhỏ với các công dụng riêng biệt. Cụ thể là:

Bài thuốc uống Tiêu Ban Hoàn Bì Thang: Có tác dụng tiều trừ ban sẩn, giảm sưng phù, ngứa ngáy trên da bằng cách làm mát huyết, tăng cường chức năng tạng phủ, kích thích tuần hoàn huyết, khử độc gan thận, tăng cường hệ thống miễn dịch để hạn chế phản ứng dị ứng gây mề đay.

Nhất Nam Giải Độc Hoàn: Phục hồi công năng của cơ quan thải độc của cơ thể là gan, thận, máu, ruột, bồi bổ khí huyết, làm lành nhanh chóng những tổn thương, làm sạch độc tố bên trong cơ thể để làm giảm mẩn ngứa, sẩn phù da do mề đay.

Nhất Nam Bình Can: Bài thuốc này có tác dụng tăng cường chức năng gan, làm mát gan, kích thích quá trình thải độc gan để ngăn ngừa tình trạng tích tụ độc tố dưới da gây mề đay đồng thời hỗ trợ thanh nhiệt cơ thể, hạn chế hiện tượng nóng trong.

Lá tắm Nhất Nam: Loại lá tắm này có tác dụng tiêu trừ độc tố trên da bằng cách tác động trực tiếp, xoa dịu nhanh chóng những cơn ngứa ngáy dữ dội do mề đay đồng thời giảm phản ứng viêm để hạn chế tình trạng sưng phù, ngứa ngáy, mẩn đỏ.
Đặt Vấn Đề
Mề đay là tình trạng bệnh lý khiến da xuất hiện các mảng thay đổi, dạng vòng, da bị ban đỏ và ngứa ngáy. Bệnh lý này có thể đi kèm theo các triệu chứng như phù mạch, các mô dưới da có biểu hiện phù nề khiến môi, mặt, chân tay, mắt... Mề đay khi không được điều trị một cách hiệu quả sẽ khiến tình trạng phù nề diễn ra nghiêm trọng hơn, thậm chí có thể gây tắc nghẽn đường thở gây phù họng, phù lưỡi và gây nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.
Mề đay có thể chia ra thành 2 loại chính là mề đay cấp tính và mề đay mãn tính. Bệnh lý mề đay cấp tính xuất phát từ các phản ứng quá mẫn của cơ thể với các dị nguyên thường kéo dài trong khoảng 6 tuần chiếm khoảng 70% các ca bệnh. Còn với mề đay mãn tính, căn nguyên thường xuất phát từ tình trạng rối loạn hệ miễn dịch, nguyên nhân tự phát và thường kéo dài hơn 6 tuần hoặc lâu hơn nếu không được xử lý tốt.
Câu Chuyện Bài Thuốc
Tương truyền rằng, Vua Gia Long là người thường xuyên mắc phải các bệnh lý da liễu như mẩn ngứa, viêm nhiễm và có các biểu hiện như nóng trong, suy giảm chức năng gan, thận. Theo những thăm khám và ghi chép của các Ngự y Hoàng triều, Vua Gia Long có thể gặp phải tình trạng rối loạn tiêu hóa và có khả năng bị dị ứng do nhiễm ký sinh trùng. Ẩm thực Cung đình thường rất độc lạ nên việc dùng phải các thực phẩm không phù hợp và nhiễm ký sinh trùng đường ruột là hoàn toàn dễ hiểu.
Vì các triệu chứng bệnh lý ngày càng nghiêm trọng nên Vua Gia Long đã hạ lệnh cho các Ngự y trong Thái Y Viện dâng thuốc điều trị bệnh và cải thiện sức khỏe. Trong số 24 bài thuốc được sử dụng điều trị cho vua vào năm Kỷ Mão (1819) được ghi chép trong điển dược, có 4 bài thuốc điều trị bệnh ngoài da đã được sử dụng và đem lại hiệu quả khá tốt. Trong đó, 2 bài thuốc là được các Thầy y ngoài cung bào chế, còn 2 bài thuốc do Chính Ngự y Nguyễn Tiến Bửu dâng lên.


Ngoài các bài thuốc bôi da thì các bài thuốc uống cũng được các Ngự y trong Thái Y Viện chú trọng sử dụng để điều trị chứng tỳ vị hư hàn. Những bài thuốc này đã được gia giảm các thành phần thảo dược phù hợp giúp nâng cao hiệu quả bài thuốc một cách tốt nhất. Bài thuốc uống thiên về bổ trung ích khí, điều hòa khí huyết, bồi bổ cơ thể suy nhược, cải thiện chức năng gan thận, hạn chế các phản ứng viêm để giảm nhanh các triệu chứng như ngứa ngáy, phù nề.
Sau này, bài thuốc đã được ghi chép trong cuốn "Châu bản triều Nguyễn - Ngự dược nhật ký" và là tiền đề cho sự phát triển của liệu trình thảo dược Tiêu Ban Hoàn Bì Thang sau này. Các bài thuốc này chú trọng hoạt động theo cơ chế BỔ CHÍNH KHU TÀ - "Công bổ kiêm thi" giúp tác động toàn diện, xử lý từ căn nguyên gây bệnh song song với việc xoa dịu các triệu chứng mề đay một cách nhanh chóng để ngăn ngừa bệnh lý một cách hiệu quả.
Đề Tài Nghiên Cứu
Bài thuốc thảo dược Tiêu Ban Hoàn Bì Thang là thành quả của quá trình nghiên cứu dài hạn của đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tại Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam kết hợp với Viện Nghiên cứu Y dược và Cổ truyền Dân tộc Tradimec. Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa đã thực hiện nhiều đề tài nghiên cứu để có thể hoàn thiện công thức bài thuốc. Bao gồm:
- Nghiên cứu về các bài thuốc được sử dụng cho Vua Gia Long ghi chép trong cuốn "Châu bản triều Nguyễn - Ngự dược nhật ký"
- Nghiên cứu về các thành phần thảo dược có trong các bài thuốc thảo dược của Vua Gia Long
- Nghiên cứu các thành phần thảo dược theo từng nhóm công dụng riêng biệt để phối chế với nhau theo liều lượng phù hợp
- Nghiên cứu và kiểm định chuyên sâu về dược tính cũng như độc tính cấp diễn, bán trường diễn của từng thành phần thảo dược
- Nghiên cứu cơ địa da cũng như các thể bệnh mề đay để bào chế bài thuốc một cách hiệu quả, an toàn
- Nghiên cứu những cải tiến mới trong y học để phục dựng bài thuốc cổ sao cho phù hợp với người bệnh hiện đại.
Quá Trình Nghiên Cứu
Liệu trình Tiêu Ban Hoàn Bì Thang đã được đội ngũ bác sĩ chuyên khoa của Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam tiến hành nghiên cứu trong thời gian dài. Quá trình nghiên cứu bao gồm các đề tài chính như:
Nghiên cứu về YHCT triều Nguyễn
Đây là thời gian Bác sĩ Lê Phương quyết định nghiên cứu chuyên sâu về YHCT triều Nguyễn nên bắt đầu có những tìm hiểu về các điển dược ghi chép về các bài thuốc được dùng trong Cung đình. Những bài thuốc này đều được các Ngự y Hoàng triều trực tiếp nghiên cứu và bốc thuốc theo sức khỏe của nhà vua, sử dụng những thảo dược thượng hạng nên có công dụng đặc biệt tốt cho sức khỏe.
Trong khoảng thời gian này, Bác sĩ Lê Phương đã nghiên cứu điển dược "Châu bản triều Nguyễn - Ngự dược nhật ký" và có ấn tượng đặc biệt với bài thuốc trị mẩn ngứa được các Ngự y Hoàng triều dâng lên Vua Gia Long. Càng tìm hiểu kỹ, Bác sĩ Lê Phương càng có ấn tượng với bài thuốc và quyết định phục dựng, cải tiến lại bài thuốc này.
Nghiên cứu về bài thuốc cổ triều Nguyễn
Trong thời gian này, Bác sĩ Lê Phương đã cùng Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh - Giám đốc Chuyên môn Nhất Nam Y Viện tìm đến Huế để tìm hiểu chuyên sâu hơn về những bài thuốc điều trị mẩn ngứa được dùng cho Vua Gia Long. Hai bác sĩ cũng đã chọn lọc và tiến hành gia giảm một số thành phần thảo dược để mang lại công thức bài thuốc trọn vẹn.
Tiến hành kiểm định dược liệu
Bác sĩ Lê Phương đã phối hợp cùng với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa của Viện Nghiên cứu Y dược và Cổ truyền Dân tộc Tradimec chọn ra các loại thảo dược phù hợp. Các bác sĩ đã tiến hành kiểm định chuyên sâu về dược tính cũng như độc tính cấp diễn - bán trường diễn để kiểm định chất lượng cũng như hiệu quả của từng thành phần thảo dược, thông qua đó điều phối thảo dược với liều lượng phù hợp.
Hoàn thiện công thức bài thuốc và kiểm nghiệm thực tế
Thông qua kiểm định, Bác sĩ Lê Phương đã chọn ra những thành phần thảo dược phù hợp trong điều trị bệnh mề đay và hoàn thiện công thức bài thuốc. Trước khi chính thức đưa bài thuốc vào áp dụng thực tế, Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam đã tiến hành cuộc kiểm nghiệm thực tế trên 200 trường hợp người bệnh mề đay từ nhẹ đến nặng với phác đồ điều trị phù hợp. Cuộc kiểm nghiệm đã thành công thu về kết quả tích cực và được đưa vào áp dụng trong điều trị thực tế.
Ứng dụng thành công vào thực tế
Từ khi chính thức áp dụng cho đến thời điểm hiện tại, bài thuốc Tiêu Ban Hoàn Bì Thang đã thành công giúp đỡ HƠN 10.000 NGƯỜI BỆNH loại bỏ tình trạng mề đay hiệu quả chỉ với 1 liệu trình.
Đội ngũ nghiên cứu

Chủ nhiệm đề tài
Giám đốc Trung tâm da liễu đông y Việt Nam
Hơn 40 năm kinh nghiệm điều trị bệnh da liễu bằng Y học cổ truyền

Chủ nhiệm đề tài
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh, Bệnh viện YHCT Trung ương
Viện trưởng Viện nghiên cứu y dược cổ truyền
Hơn 40 năm kinh nghiệm điều trị bệnh bằng Y học cổ truyền

Hội đồng nghiên cứu
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh, Bệnh viện YHCT Trung ương
40 năm kinh nghiệm điều trị bệnh bằng YHCT
Cơ Chế Điều Trị
Bác sĩ Lê Phương nhấn mạnh, bài thuốc Tiêu Ban Hoàn Bì Thang cần hoạt động theo đúng cơ chế toàn diện, tác động từ căn nguyên cho đến các triệu chứng, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch giúp ngăn ngừa bệnh tái phát tốt nhất. Theo đó, cơ chế điều trị cụ thể đã được cải tiến theo hướng chính như:
BỔ CHÍNH KHU TÀ:
Cơ chế này chú trọng vào việc bồi bổ cơ thể, tăng cường chức năng sinh lý của tạng phủ, nâng đỡ chính khí của cơ thể, thanh nhiệt, thải độc, làm mát cơ thể, cải thiện hệ thống miễn dịch để tống khứ các tác nhân gây ra bệnh mề đay hiệu quả.
Công bổ kiêm thi:
Đây là cơ chế giúp tác động toàn diện có công dụng chống dị ứng, hạn chế các triệu chứng bệnh lý, bổ tạng phủ để điều trị căn nguyên gây bệnh đồng thời tăng cường sức khỏe dự phòng để hạn chế mề đay tái đi tái lại gây hại cho da.
Ưu Điểm Bài Thuốc
- Chỉ định theo cơ chế tác động toàn diện
- Dùng phác đồ cá nhân bám sát tình trạng mề đay
- An toàn, lành tính, không chứa Corticoid có hại cho da
- Bào chế linh hoạt để phù hợp cho người bệnh hiện đại
Đối Tượng Sử Dụng
- Người bệnh có cơ địa dị ứng
- Người bệnh có tiền sử gia đình bị dị ứng hoặc nổi mề đay
- Người có hệ miễn dịch suy yếu
- Người dễ bị căng thẳng hoặc có áp lực tâm lý
- Người thường làm việc trong môi trường ô nhiễm
- Người dễ bị rối loạn nội tiết
Hướng Dẫn Sử Dụng
Tiêu Ban Hoàn Bì Thang
- Dạng thuốc: Thuốc uống dạng thang
- Cách dùng: Đổ nước cao hơn thuốc khoảng 2 - 3cm, cho thêm 3 lát gừng tươi vào sắc cùng (đập dập gừng rồi nướng lên), mỗi thang sắc kỹ 3 lần, mỗi lần đun sôi 60 phút rồi lấy nước 3 lần trộn cùng nhau, sau đó chia thành 6 hoặc 9 phần thuốc bằng nhau. Lượng thuốc này dùng trong 3 ngày, mỗi ngày 2 - 3 phần thuốc.
- Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, tiêu trừ mẩn ngứa dị ứng da, bổ gan thận, dưỡng khí huyết, tăng cường sức đề kháng. Bài thuốc giúp đặc trị mề đay từ gốc đến ngọn và nâng cao hiệu quả dự phòng, ngăn ngừa bệnh tái phát.
Lưu ý: Uống sau khi ăn khoảng 20 phút, nên uống khi còn ấm để có thể mang lại hiệu quả tốt nhất.
Nhất Nam Giải độc hoàn
- Dạng thuốc: Cao uống
- Cách dùng: Lấy 1-2 thìa thuốc hòa cùng với 100ml nước ấm. Dùng thuốc sau khi ăn xong khoảng 30 phút.
- Công dụng: Tăng cường khử độc của gan, thải độc của thận giúp thanh nhiệt giải độc giảm ngứa, mẩn đỏ da.
Lưu ý: Nên uống thuốc khi còn ấm để có thể giúp phát huy tối đa công dụng.
Nhất Nam Bình can
- Dạng thuốc: Cao uống
- Cách dùng: Hòa 1 - 2 thìa thuốc hòa tan cùng với nước ấm. Uống thuốc sau ăn khoảng 30 phút.
- Công dụng: Bổ gan, mát gan, bổ huyết, lương huyết, bồi bổ tạng phủ, tăng cường đề kháng giúp da khỏe từ bên trong, ngăn ngừa tốt các tà độc gây bệnh.
Lưu ý: Uống thuốc khi còn ấm để thuốc có thể đạt được công dụng tốt nhất.
Lá tắm Nhất Nam
- Dạng thuốc: Lá thảo dược
- Cách dùng: Đun nước lá làm nước tắm, vệ sinh cơ thể và mát xa những vùng da đang bị mề đay. Có thể ngâm vùng da bị mề đay vào nước lá thuốc ấm để kiểm soát nhanh cơn ngứa ngáy khó chịu.
- Công dụng: Vệ sinh da sạch sẽ, giảm các tình trạng viêm nhiễm, kích ứng gây ngứa ngáy, hạn chế các phản ứng phù nề, nóng rát da.
Lưu ý: Không chà xát quá mạnh vào các vùng da đang bị mề đay để tránh tình trạng trầy xước làm nghiêm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm.
Thời gian dùng thuốc
Khi dùng bài thuốc Tiêu Ban Hoàn Bì Thang, người bệnh có thể cảm nhận được một cách rõ rệt sự thay đổi của làn da trong từng mốc thời gian cụ thể như:
7 – 15 ngày
Tình trạng ngứa ngáy dần dần được xoa dịu, da không còn bị dấm dứt, khó chịu và nóng rát.
15 – 30 ngày
Hiện tượng sưng nề, phù mạch dần được kiểm soát, các nốt sẩn đo mề đay dần dần mất đi.
2 – 3 tháng
Mề đay được loại bỏ, tình trạng sức khỏe tổng thể được cải thiện, hệ miễn dịch phục hồi giúp hạn chế bệnh tái phát.
Đánh Giá Chuyên Môn
Ngay từ khi còn là đề tài nghiên cứu, bài thuốc thảo dược Tiêu Ban Hoàn Bì Thang đã nhận được sự quan tâm của khá nhiều chuyên gia, bác sĩ YHCT. Dưới đây là một số đánh giá chuyên môn của các bác sĩ về bài thuốc trị mề đay này.
Hiệu Quả Dùng Thuốc
Chi Phí Điều Trị
DỊCH VỤ | BẢNG GIÁ |
Chi phí thăm khám | 200.000 VNĐ/ Lần |
Thuốc điều trị | Bác sĩ chuyên khoa tư vấn |
Thuốc hỗ trợ chăm sóc da | Bác sĩ chuyên khoa tư vấn |